හුදී ජනයා අදත් සුපුරුදු පරිදි විල අවට රැස්ව සිටියෝය. වෙනසකට තිබුනේ මල් පිපෙන සමය යලි එලඹී තිබීම පමණකි. එහෙයින්ම කුහුල බරවූ සිතින් යුත් හුදී ජනයා පිපෙන්නට ආ පොහොට්ටු දෙස වඩ වඩාත් ඕනෑ කමින් නෙත් සිත් යොමා සිටියහ. විලේ පිපී තවමත් තිබෙන කණාටු මල් අතර සුවඳ මලක් සොයන හුදී ජනයා විල අවට සුලභ දසුනක් විය. මල් පොහොට්ටු හය හතක් දෙස බලාත් සැනසීමට පත් නොවු ජනයා විලෙන් මදක් මෑත් ව රැදි සිටිමින් මග හැරුනු මලක් වේදෝහොයි සොයන්නට මෙන් වන්හ.
මීට කලකට පෙර විලේ ඉතා අනර්ඝ වු පුෂ්පයක් වූ බව මට මතකය. සාමාන්යයෙන් පිපෙන මලක් තම ආයු කාලය අවසානයේ පරව යැම විලේ ස්වභාවය වුවද යටකී මල එසේ නොවුවාය. ඒ පුෂ්පය වඩා වැඩි කාලයක් විලේම පිපි ඩිලෙන්නට වුවාය. කුමන හේතුවකට ඕ විලේ නතර වුවද කලාතුරකින් පූදින එවන් පුෂ්පයක් පර නොවී විලේ ඉතිරිව තිබීම හුදී ජන පහන් සංවේගය පිණිස නම් නො අඩුව හේතු වූ බව නොවලහා පැවසිය හැක. නමුත් හටගත් දැයෙක පැවැත්මට කෙලවරක් ද ඇති හෙයින් ඒ මලද කලකට පසු පරව ගියේ විල තුල නොපිරවිය හැකි හිස්තැනක් ඉතිරි කරමිනි.
මේ එලඹුනා වු වසන්ත සමය විල අවට සිටින හුදි ජනයා වෙත ගෙන අවේ එම හිස්තැන පිරීම පිලිඹද පැතුමයි. සැහෙන වෙලා විල ඩෙස බලා සිටද තම පැතුම ඉටු නොවුයෙන් හුදි ජනයා බලපොරොත්තු අතැර ගත්තෙ වික්ෂිප්ත මනසින් විල ඔබ්බෙහිම රැදි සිටියහ.
ආශ්චර්යයක් දුටු කලෙක මෙන් හදිසියේම අයෙක් ප්රබොධමත් හඩක් නැගීය. ඔබ මොබ බැලූ හුදි ජනයා නොසන්සුන් වන්නට වුහ. පියඹා යන කුරුල්ලකු අහසින් ගෙනවිත් විලට අතහැර දැමු කලෙක මෙන් හදිසියේම මල් පොහොට්ටුවක් පැන නැංගේ, හුදි ජනයා තුල අපේක්ෂා මල් යලිත් විකසිත විය. කෙමෙන් කෙමෙන් ඩියෙන් මතු පිටට පැන නැන්ග වූ මල් පොහොට්ටුව සිය නටුව මත නැලවි නැලවි ලතාවකට පැද්දෙන්නට විය. මෙය කිනම් වර්ගයට අයත් දෝහෝයි හුදි ජනයා විපරම් කරන්නට වුහ. නමුත් දැන ගත හැකි වුයේ එය හදුනා නොගත් නෑඹුල් මල් පොහොට්ටුවක් වගය.
මද අවකාශයකින් ඒ මල තම වර්ගය පිලිඹද ඉගි පලකරන්නට වුයේ එය උපුල් මලක් වග සනාථ විය. මල සිය පෙති විහිදා සැලෙන්නට පෙරම සිය සුවඳ දසත විහිදුවා ලන්නට විය. නොතැලුණු උපුලක් ලෙස විකසිතව දිලෙන්න සියලු මග හෙලි පෙහෙලිව තිබුණි.
සැ.යු. : මෙහි එන සියලු නම් ගම්, වත ගොත සියල්ල මනංකල්පිතයි. එය කිසිවකු හා සබැඳේ නම් ඔවුන් මා කෙරෙහි අනුකම්පා කරත්වා…..
හුදී ජනයා අදත් සුපුරුදු පරිදි විල අවට රැස්ව සිටියෝය. වෙනසකට තිබුනේ මල් පිපෙන සමය යලි එලඹී තිබීම පමණකි. එහෙයින්ම කුහුල බරවූ සිතින් යුත් හුදී ජනයා පිපෙන්නට ආ පොහොට්ටු දෙස වඩ වඩාත් ඕනෑ කමින් නෙත් සිත් යොමා සිටියහ. විලේ පිපී තවමත් තිබෙන කණාටු මල් අතර සුවඳ මලක් සොයන හුදී ජනයා විල අවට සුලභ දසුනක් විය. මල් පොහොට්ටු හය හතක් දෙස බලාත් සැනසීමට පත් නොවු ජනයා විලෙන් මදක් මෑත් ව රැදි සිටිමින් මග හැරුනු මලක් වේදෝහොයි සොයන්නට මෙන් වන්හ.
මීට කලකට පෙර විලේ ඉතා අනර්ඝ වු පුෂ්පයක් වූ බව මට මතකය. සාමාන්යයෙන් පිපෙන මලක් තම ආයු කාලය අවසානයේ පරව යැම විලේ ස්වභාවය වුවද යටකී මල එසේ නොවුවාය. ඒ පුෂ්පය වඩා වැඩි කාලයක් විලේම පිපි ඩිලෙන්නට වුවාය. කුමන හේතුවකට ඕ විලේ නතර වුවද කලාතුරකින් පූදින එවන් පුෂ්පයක් පර නොවී විලේ ඉතිරිව තිබීම හුදී ජන පහන් සංවේගය පිණිස නම් නො අඩුව හේතු වූ බව නොවලහා පැවසිය හැක. නමුත් හටගත් දැයෙක පැවැත්මට කෙලවරක් ද ඇති හෙයින් ඒ මලද කලකට පසු පරව ගියේ විල තුල නොපිරවිය හැකි හිස්තැනක් ඉතිරි කරමිනි.
මේ එලඹුනා වු වසන්ත සමය විල අවට සිටින හුදි ජනයා වෙත ගෙන අවේ එම හිස්තැන පිරීම පිලිඹද පැතුමයි. සැහෙන වෙලා විල ඩෙස බලා සිටද තම පැතුම ඉටු නොවුයෙන් හුදි ජනයා බලපොරොත්තු අතැර ගත්තෙ වික්ෂිප්ත මනසින් විල ඔබ්බෙහිම රැදි සිටියහ.
ආශ්චර්යයක් දුටු කලෙක මෙන් හදිසියේම අයෙක් ප්රබොධමත් හඩක් නැගීය. ඔබ මොබ බැලූ හුදි ජනයා නොසන්සුන් වන්නට වුහ. පියඹා යන කුරුල්ලකු අහසින් ගෙනවිත් විලට අතහැර දැමු කලෙක මෙන් හදිසියේම මල් පොහොට්ටුවක් පැන නැංගේ, හුදි ජනයා තුල අපේක්ෂා මල් යලිත් විකසිත විය. කෙමෙන් කෙමෙන් ඩියෙන් මතු පිටට පැන නැන්ග වූ මල් පොහොට්ටුව සිය නටුව මත නැලවි නැලවි ලතාවකට පැද්දෙන්නට විය. මෙය කිනම් වර්ගයට අයත් දෝහෝයි හුදි ජනයා විපරම් කරන්නට වුහ. නමුත් දැන ගත හැකි වුයේ එය හදුනා නොගත් නෑඹුල් මල් පොහොට්ටුවක් වගය.
මද අවකාශයකින් ඒ මල තම වර්ගය පිලිඹද ඉගි පලකරන්නට වුයේ එය උපුල් මලක් වග සනාථ විය. මල සිය පෙති විහිදා සැලෙන්නට පෙරම සිය සුවඳ දසත විහිදුවා ලන්නට විය. නොතැලුණු උපුලක් ලෙස විකසිතව දිලෙන්න සියලු මග හෙලි පෙහෙලිව තිබුණි.
සැ.යු. : මෙහි එන සියලු නම් ගම්, වත ගොත සියල්ල මනංකල්පිතයි. එය කිසිවකු හා සබැඳේ නම් ඔවුන් මා කෙරෙහි අනුකම්පා කරත්වා…..